|
8.
|
Analiza parametrów dendrometrycznych na SPO II rzędu
Małgorzata Dudzińska
Badania dendrometryczne na SPO II rzędu wykonywane były w latach 1994 (tylko gatunki iglaste), 1996 (tylko gatunki liściaste), 2004, 2009 i 2014.
W 2014 roku wiek wszystkich drzewostanów na powierzchniach zawiera się w przedziale od 60 do 112 lat (sosnowych od 61 do 86 lat, świerkowych od 60 do 85 lat, dębowych od 84 do 112 lat i bukowych od 73 do 106 lat) – Tab. 7. Najwięcej drzewostanów (76,4%) znajduje się w klasie wieku 61-80 lat. Najmniej licznie reprezentowane są drzewostany w klasie wieku poniżej 41-60 lat (0,7%) i powyżej 100 lat (4,9%).
 |
|
Rys. 16
.
Kształtowanie się miąższości drzewostanów w układzie gatunków w krainach przyrodniczo-leśnych
|
Przeciętna pierśnica drzewostanów waha się od 17,1 do 44,1 cm (sosnowych od 17,1 do 33,2 cm, świerkowych od 24,4 do 44,1 cm, dębowych od 21,2 do 32,7 cm i bukowych od 28 do 41,4 cm) – Tab. 7. W materiale przeważają drzewostany (37,5%) o pierśnicy zawartej w klasie 25-30 cm. Najniższą przeciętną pierśnicę (klasa 15-20 cm) zanotowano na 3,5% powierzchni (drzewostany sosnowe), w najwyższej klasie pierśnic (klasa >40 cm) znalazły się drzewostany świerkowe i bukowe (2,1% powierzchni).
Średnia wysokość drzewostanów kształtuje się od 17,8 do 35,7 m (sosnowych od 17,8 do 32,1 m, świerkowych od 19,1 do 35,7 m, dębowych od 18,8 do 32 m i bukowych od 23,2 do 34,8 m) – Tab. 7. Większość (25%) przyjmowała wartości w granicach 24-26 m.
Bonitacja drzewostanów waha się od IV do Ia klasy, dominując w klasie I-Ia. Najwyższą bonitacją charakteryzowały się drzewostany sosnowe, w których 49% powierzchni znalazło się w klasie Ia. Najwięcej drzewostanów o niskiej bonitacji (>III klasy) zlokalizowanych jest w Krainie Wielkopolsko-Pomorskiej, najwięcej drzewostanów o wysokiej bonitacji (Ia-I) - w Krainie Bałtyckiej.
Tabela 7.
Średnie wartości parametrów drzewostanowych dla poszczególnych gatunków drzew w krainach przyrodniczo-leśnych na SPO II rzędu
|
Kraina
|
Gatunek
|
Liczba SPO II rz.
|
Wiek
|
Dg
|
H
|
Vg
|
ZV
|
|
Bałtycka
|
Sosna
|
16
|
71
|
267
|
25,8
|
426
|
9,7
|
|
|
Świerk
|
2
|
82
|
354
|
30,9
|
441
|
6,3
|
|
|
Dąb
|
2
|
98
|
236
|
22,2
|
354
|
7,0
|
|
|
Buk
|
3
|
93
|
324
|
31,1
|
500
|
8,1
|
|
Razem
|
23
|
77
|
279
|
26,6
|
431
|
8,9
|
|
Mazursko-Podlaska
|
Sosna
|
11
|
74
|
265
|
27,5
|
486
|
9,5
|
|
|
Świerk
|
2
|
78
|
360
|
30,2
|
472
|
12,2
|
|
|
Dąb
|
2
|
94
|
278
|
26,0
|
368
|
8,3
|
|
|
Buk
|
0
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
|
|
Razem
|
15
|
77
|
280
|
27,7
|
468
|
9,7
|
|
Wielkopolsko-Pomorska
|
Sosna
|
22
|
74
|
237
|
23,6
|
387
|
8,4
|
|
|
Świerk
|
0
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
|
|
Dąb
|
3
|
101
|
298
|
26,9
|
392
|
10,0
|
|
|
Buk
|
1
|
84
|
306
|
31,6
|
441
|
5,6
|
|
|
Razem
|
26
|
78
|
247
|
24,3
|
389
|
8,5
|
|
Mazowiecko-Podlaska
|
Sosna
|
13
|
72
|
244
|
24,1
|
400
|
8,5
|
|
|
Świerk
|
0
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
|
|
Dąb
|
2
|
94
|
320
|
30,4
|
326
|
7,4
|
|
|
Buk
|
0
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
|
|
Razem
|
15
|
75
|
254
|
24,9
|
390
|
8,3
|
|
Śląska
|
Sosna
|
10
|
75
|
240
|
24,4
|
425
|
8,9
|
|
|
Świerk
|
2
|
78
|
319
|
30,1
|
307
|
8,7
|
|
|
Dąb
|
2
|
100
|
319
|
26,8
|
542
|
11,3
|
|
|
Buk
|
2
|
82
|
385
|
32,2
|
439
|
8,7
|
|
|
Razem
|
16
|
79
|
278
|
26,4
|
427
|
9,2
|
|
Małopolska
|
Sosna
|
23
|
75
|
255
|
24,2
|
398
|
8,2
|
|
|
Świerk
|
0
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
|
|
Dąb
|
2
|
88
|
269
|
26,6
|
447
|
9,1
|
|
|
Buk
|
1
|
89
|
341
|
33,4
|
528
|
6,5
|
|
|
Razem
|
26
|
76
|
260
|
24,7
|
407
|
8,2
|
|
Sudecka
|
Sosna
|
0
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
|
|
Świerk
|
6
|
78
|
349
|
27,4
|
545
|
11,1
|
|
|
Dąb
|
1
|
112
|
314
|
22,1
|
311
|
7,3
|
|
|
Buk
|
1
|
96
|
337
|
34,3
|
718
|
9,8
|
|
|
Razem
|
8
|
85
|
343
|
27,6
|
537
|
10,4
|
|
Karpacka
|
Sosna
|
5
|
68
|
286
|
25,3
|
396
|
10,0
|
|
|
Świerk
|
6
|
68
|
296
|
26,7
|
236
|
6,2
|
|
|
Dąb
|
1
|
95
|
252
|
25,1
|
359
|
8,8
|
|
|
Buk
|
3
|
97
|
337
|
29,7
|
442
|
8,2
|
|
|
Razem
|
15
|
76
|
298
|
26,7
|
339
|
8,0
|
|
Razem
|
Sosna
|
100
|
73
|
253
|
24,7
|
413
|
8,8
|
|
|
Świerk
|
18
|
75
|
330
|
28,2
|
396
|
8,7
|
|
|
Dąb
|
15
|
97
|
287
|
26,1
|
395
|
8,8
|
|
|
Buk
|
11
|
91
|
340
|
31,5
|
490
|
8,0
|
|
|
Razem
|
144
|
77
|
273
|
25,8
|
414
|
8,7
|
Dg – przeciętna pierśnica [mm], H – wysokość Loreya [m], Vg - miąższość grubizny drzewostanu [m3/ha], Zv – przyrost miąższości [m3/ha/rok].
Średnia miąższość grubizny drzewostanów wynosi 414 m3/ha (sosnowych – 413 m3/ha, świerkowych – 396 m3/ha, dębowych – 395 m3/ha i bukowych – 490 m3/ha) (Tab. 7, Rys. 16). Najliczniej reprezentowane są drzewostany, w których miąższość zawiera się w granicach 300-400 m3/ha (37,5%). Zarówno w drzewostanach iglastych, jak i liściastych największa średnią miąższość zanotowano w klasie wieku 81-100 lat (odpowiednio: 502,6 i 438,7 m3/ha). Największą średnią miąższością (537 m3/ha) wyróżniają się drzewostany położone w Krainie Sudeckiej, a najniższą (339 m3/ha) – drzewostany Krainy Karpackiej.
 |
|
Rys. 17
.
Kształtowanie się przyrostu miąższości drzewostanów w układzie gatunków w krainach przyrodniczo-leśnych
|
Przyrost miąższości drzewostanów waha się od 2,4 do 15,3 m3/ha. Drzewostany sosnowe charakteryzują się przyrostem wynoszącym średnio 8,8 m3/ha, świerkowe – 8,7 m3/ha, dębowe – 8,8 m3/ha i bukowe – 8 m3/ha (Tab. 7, Rys. 17). W klasie przyrostu 8-10 m3/ha znalazło się najwięcej drzewostanów (36,1%). Największy średni przyrost (10,5 m3/ha) zanotowano w klasie wieku 81-100 lat; w drzewostanach liściastych największym średnim przyrostem (8,9 m3/ha) charakteryzowała się klasa wieku >100 lat. Największy średni przyrost stwierdzono w Krainie Sudeckiej (10,4 m3/ha), a najmniejszy w Krainach: Karpackiej i Małopolskiej (8 m3/ha) (Tab. 7, Rys. 17).
Wiek drzewostanów zawierał się w przedziale od 60 do 112 lat; przeciętna pierśnica – w przedziale od 17,1 do 44,1 cm; średnia wysokość – od 17,8 do 35,7 m. Bonitacja wahała się od Ia do IV. Miąższość grubizny wynosiła od 68,7 do 738,6 m3/ha, a przyrost miąższości – od 2,4 do 15,3 m3/ha.
Największą średnią miąższością charakteryzowały się drzewostany bukowe (490 m3/ha), znacznie niższą – drzewostany sosnowe (413 m3/ha), świerkowe (396 m3/ha) i dębowe (395 m3/ha). Najwyższe wartości przyrostu miąższości zanotowano w drzewostanach sosnowych i dębowych (po 8,8 m3/ha), niższe w świerkowych (8,7 m3/ha) i bukowych (8,0 m3/ha).
Drzewostany na powierzchniach zlokalizowanych w Krainie Wielkopolsko-Pomorskiej charakteryzują się najmniejszymi wartościami przeciętnej pierśnicy i średniej wysokości. Drzewostany na powierzchniach w Krainie Sudeckiej są najstarsze, o największych przeciętnych wartościach pierśnicy, miąższości grubizny i przyrostu miąższości. W Krainie Karpackiej z kolei odnotowano najmniejsze wartości miąższości i przyrostu miąższości.
|
