Charakterystyka kategorii wód
Polska położona jest w zlewniach trzech mórz: Morza Bałtyckiego (99,7 % powierzchni kraju), Morza Północnego (0,1 % powierzchni kraju) oraz Morza Czarnego (0,2 % powierzchni kraju) [Rocznik Statystyczny GUS "Ochrona środowiska 2012"]. Polską część zlewni Morza Bałtyckiego tworzą dwa dorzecza największych rzek: Wisły, o powierzchni 168,9 tys. km2 (co stanowi 54 % powierzchni kraju) i Odry, o powierzchni 106,0 tys. km2 (33,9 % powierzchni kraju), a także 5 dorzeczy mniejszych rzek: Ücker, Jarft, Świeżej, Pregoły i Niemna oraz zlewnie rzek wpadających bezpośrednio do Bałtyku (17,3 tys. km2, 5,5 % powierzchni kraju).
Do zlewni Morza Północnego należy polska część dorzecza Łaby (238 km2), zaś do zlewni Morza Czarnego polskie fragmenty dorzeczy Dunaju (385 km2) i Dniestru (233 km2).
Rysunek 1 Obszary dorzeczy w Polsce (źródło: www.kzgw.gov.pl)
Zlewnie rzek uchodzących bezpośrednio do Bałtyku podzielone zostały na dwa regiony i wraz z dorzeczami Odry (Świna, Dziwna, Rega, Parsęta, Radew, Czerwona
i Wieprza) oraz Wisły (Słupia, Łeba, Reda, Elbląg i Pasłęka) utworzyły tzw. obszary dorzeczy Odry i Wisły, będące głównymi jednostkami gospodarowania wodami.
Tabela 1 Obszary dorzeczy w Polsce. Źródło: materiały własne oraz „Analizy ekonomiczne korzystania z wód na obszarach dorzeczy w Polsce” (źródło: KZGW, Kraków, 2009)
|
L.p. |
Nazwa obszaru dorzecza |
Powierzchnia [km2] |
Ludność [tys.] |
|
1 |
obszar dorzecza Dniestru |
233 |
15,7 |
|
2 |
obszar dorzecza Dunaju |
385 |
31,7 |
|
3 |
obszar dorzecza Jarft |
212 |
5,4 |
|
4 |
obszar dorzecza Łaby |
238 |
18,8 |
|
5 |
obszar dorzecza Niemna |
2 515 |
122,5 |
|
6 |
obszar dorzecza Odry |
118 010 |
14 450,0 |
|
7 |
obszar dorzecza Pregoły |
7 522 |
517,3 |
|
8 |
obszar dorzecza Świeżej |
161 |
1,7 |
|
9 |
obszar dorzecza Ücker |
15 |
1,5 |
|
10 |
obszar dorzecza Wisły |
183 171 |
24 500,0 |
Zgodnie w wymaganiami dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiającej ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (tzw. Ramowa Dyrektywa Wodna), zdefiniowano w Polsce typy wód powierzchniowych [rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych (Dz.U. 2011 nr 258 poz. 1549)], a następnie wyznaczono tzw. jednolite części wód, będące podstawową jednostką gospodarowania wodami. Każda z jednolitych części wód powierzchniowych scharakteryzowana jest m.in. poprzez typ, do którego przynależy.
Tabela 2 Jednolite części wód powierzchniowych w obszarach dorzeczy
|
Lp. |
Obszar |
Jednolite części wód |
|||
|
rzeki |
jeziora |
wody przybrzeżne |
wody przejściowe |
||
|
1 |
Wisły |
2660 |
481 |
6 |
5 |
|
2 |
Odry |
1734 |
420 |
4 |
4 |
|
3 |
Dniestru |
3 |
- |
- |
- |
|
4 |
Dunaju |
11 |
- |
- |
- |
|
5 |
Jarftu |
6 |
- |
- |
- |
|
6 |
Łaby |
8 |
- |
- |
- |
|
7 |
Niemena |
40 |
35 |
- |
- |
|
8 |
Pregoły |
120 |
101 |
- |
- |
|
9 |
Świeżej |
4 |
1 |
- |
- |
|
10 |
Ucker |
- |
- |
- |
- |
|
Suma |
4586 |
1038 |
10 |
9 |
|