W dniach 16-17 marca odbyło się zorganizowane przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska i Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej 31. spotkanie grupy roboczej Ecostat.

W trakcie spotkania przedstawiono aktualizację polskiej typologii wód powierzchniowych oraz nowatorską w skali świata, świeżo opracowaną przez polskich naukowców metodę wyznaczania przepływów środowiskowych. Przepływ środowiskowy (hydrobiologiczny) to, zgodnie z definicją zawartą w komunikacie komisji Europejskiej „Plan ochrony zasobów wodnych Europy” („A Blueprint to Safeguard Europe's Water Resources”), ilość wody niezbędna do funkcjonowania ekosystemu wodnego, także w kontekście usług środowiskowych przez niego świadczonych. W zeszłym roku Komisja Europejska opublikowała przewodnik określający, jak należy rozumieć to pojęcie i jak należy je uwzględniać w planach gospodarowania wodami.

Na świecie opracowano wiele metod wyznaczania tego typu przepływów, większość z nich jest statyczna i ma słabe umocowanie hydrobiologiczne.

Nową metodę opracował zespół profesora Piotra Parasiewicza, a w zespole monitorującym pracę nad jej przygotowaniem znaleźli się m.in. przedstawiciele Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Metoda Parasiewicza jest oparta na solidnych podstawach hydrobiologicznych. Charakteryzuje ją elastyczność pozwalająca na dynamiczne i sprawne zarządzanie zasobami wodnymi oraz możliwość stosowania w różnych rzekach, dla których znane są podstawowe i nieskomplikowane dane. Prof. P. Parasiewicz zaznaczył, że w celu umożliwienia jej szerokiego zastosowania konieczne będą dalsze badania. Dotyczy to przede wszystkim stosowania w odcinkach potoków i rzek przekształconych przez prace regulacyjne, czy chociażby utrzymaniowe.

Podczas dwudniowej konferencji poruszono szereg tematów m.in. obecnego stanu interkalibracji, czyli wzajemnego uzgadniania, stosowanych w różnych krajach metodyk oceny stanu ekologicznego wód rzecznych, jeziornych, przejściowych i przybrzeżnych. Omówiono sprawy paneuropejskiej harmonizacji podejścia do ustalania środowiskowych norm jakości dla substancji biogennych w wodach. Poruszono kwestie redundancji oceny jezior na podstawie fitobentosu, czyli drobnych glonów zakotwiczonych w podłożu i makrofitów - roślin widocznych gołym okiem. Podobnie jak na poprzednich spotkaniach grupy, przedstawione zostały kwestie relacji Ramowej Dyrektywy Wodnej z Ramową Dyrektywą ds. Strategii Morskiej.

Grupa Ecostat pozytywnie oceniła wyniki obecnego etapu prac interkalibracyjnych i zarekomendowała przyjęcie w planowanej na przyszły rok decyzji Komisji Europejskiej wyników kliku właśnie zakończonych ćwiczeń interkalibracyjnych (głównie dotyczących wód przejściowych i przybrzeżnych grupy wschodnioatlantyckiej). W kwestii stosowania oceny fitobentosu jeziornego nie ustalono wspólnego stanowiska. Co prawda przedstawiciele większości krajów byli zgodni, że w większości przypadków ocena jezior na podstawie fitobentosu nie wnosi dodatkowej informacji do oceny wykonanej na podstawie fitoplanktonu i makrofitów, jednak - co podkreślił przedstawiciel Komisji Europejskiej - rezygnacja z tej oceny jest odstępstwem od zapisów Ramowej Dyrektywy Wodnej. Konieczne będą dalsze analizy tego zagadnienia. Grupa zaopiniowała pozytywnie przedłużenie mandatu podgrupie ad hoc pracującej nad harmonizacją oceny warunków biogennych wód oraz wyraziła zgodę na wykorzystanie danych fizykochemicznych zgromadzonych dla potrzeb poprzednich prac nad interkalibracją metod biologicznych.

Ecostat to jedna z kilku grup roboczych utworzonych w ramach Wspólnej Strategii Wdrażania Ramowej Dyrektywy Wodnej Komisji Europejskiej. Jej obszar działania to ustalanie wspólnej polityki określania kryteriów dla stanu i potencjału ekologicznego wód powierzchniowych, a więc jednego z dwóch komponentów oceny jakości wód. W skład grupy wchodzą głównie przedstawiciele administracji środowiska, wspierani przez ekspertów z zakresu ekologii wód i gospodarki wodnej.

W warszawskim spotkaniu wzięło udział ponad 70 osób z krajów członkowskich UE oraz Turcji, Norwegii i Islandii. Spotkanie prowadzili przedstawiciele Wspólnego Centrum Badawczego (Joint Research Centre) przy Komisji Europejskiej – Wouter van de Bund, Sandra Poikane oraz Maria Fuensanta Salas Herrero. W spotkaniu uczestniczyli również Anne Lyche Solheim z Europejskiej Agencji Środowiska oraz Juan Pablo Pertierra z Dyrekcji Generalnej ds. Środowiska Komisji Europejskiej. Stronę społeczną reprezentował Przemysław Nawrocki z WWF. Polskę reprezentowali Piotr Panek (GIOŚ) i Przemysław Gruszecki (KZGW).

Spotkanie odbyło się w Ministerstwie Środowiska.

Kolejne spotkanie grupy Ecostat zaplanowane jest na październik 2016.