Spis treści

I. Wstęp 7
II. Działalność kontrolna
1. Kierunki działalności kontrolnej 13
2. Realizacja zadań kontrolnych 15
2.1 Ewidencja podmiotów 15
2.2 Ogólna charakterystyka realizowanych zadań 18
2.3 Przeprowadzone kontrole 26
2.4 Zakłady na "Liście 80" 28
2.5 Krajowe cykle kontrolne oraz inne działania o zasięgu ogólnopolskim
realizowane przez Inspekcję Ochrony Środowiska 30
2.5.1 Przestrzeganie wymagań ochrony środowiska w zakresie gospodarowania
olejami odpadowymi 30
2.5.2. Pilotażowa kontrola przestrzegania obowiązków, wynikających z ust. o
odpadach, przez podmioty prowadzące działalność w zakresie transportu
odpadów 34
2.5.3. Kontrola w przemysłowych fermach trzody chlewnej należących do
amerykańskiego koncernu Smithfield Foods położonych na terenie woj.
warmińsko-mazurskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego 35
2.5.4. Rozpoznanie w zakresie funkcjonowania wielkoprzemysłowych ferm trzody
Chlewnej 37
2.5.5 Kontrola w zakresie przestrzegania wymagań ochrony środowiska przez
wybrane supermarkety. 39
2.5.6 Ocena wypełniania przez przedsiębiorców przepisów ustawy o
obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami
oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej 42
2.5.7 Ocena stanu przygotowania prowadzących instalacje wymagające
pozwolenia zintegrowanego 46
2.5.8 Udział w kontrolach NIK dotyczących stosowania środków chemicznych
w rolnictwie 46
2.5.9. Udział w kontrolach NIK dot. transgranicznego przemieszczania odpadów 47
2.5.10 Kontrola wymagań określonych w decyzjach GIOŚ zezwalających na
sprowadzenie do kraju odpadów w postaci odzieży używanej. 47
2.5.11. Nadzór rynku 49
3. Działania pokontrolne 49
3.1 Podstawy prawne 49
3.2. Kary pieniężne 50
3.2.1. Kary biegnące 51
3.2.2. Kary za okres, w którym trwało naruszenie lub przekroczenie 52
3.2.3. Kary odroczone i rozłożone na raty 57
3.2.4. Stan zadłużenia z tytułu wymierzenia kar pieniężnych 57
3.2.5. Wydane decyzje ustalające koszty prowadzonych badań 59
3.3. Wstrzymywanie działalności podmiotów lub użytkowania instalacji 59
3.4. Zarządzenia pokontrolne, mandaty, wnioski do sądów grodzkich, wnioski do
organów ścigania, wnioski do organów administracji publicznej 62
3.5 Udział Inspekcji w procesie inwestycyjnym 64
4. Realizacja zadań organu II instancji 66
5. Rozpatrywanie skarg i wniosków 67
6. Wydawanie zaświadczeń 70
7. Nadzór i kontrola transgranicznego przemieszczania odpadów 74
7.1 Projekt Phare "Kontrola przemieszczania odpadów". 76
III. Przeciwdziałanie poważnym awariom
1. Krajowy rejestr potencjalnych sprawców poważnych awarii 78
2. Kontrole potencjalnych sprawców poważnych awarii 81
2.1 Współpraca z innymi organami kontroli 86
2.2 Kontrole mogilników 87
3. Poważne awarie w 2003 r. 89
3.1 Występowanie poważnych awarii 89
3.2. Przykłady poważnych awarii, mających miejsce w 2003 r. 91
3.2.1 Zakłady zaliczone do zakładów o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii 91
3.2.2 Zakłady zaliczone do zakładów o zwiększonym ryzyku wystąpienia
poważnej awarii 92
3.2.3 Pozostałe zakłady 92
3.24 Transport 93
3.3. Przykłady działań organów Inspekcji Ochrony Środowiska w przypadku
wystąpienia poważnej awarii. 94
4. Prace badawczo- wdrożeniowe, analizy i ekspertyzy dotyczące poważnych
Awarii 95
IV. Realizacja zadań Państwowego Monitoringu Środowiska
1. Organizacja i zasady realizacji zadań Państwowego Monitoringu Środowiska 99
2. Monitoring powietrza 103
2.1 Badania i ocena jakości powietrza 103
2.2 Badania tła zanieczyszczenia atmosfery na stacjach Łeba Jarczew, Śnieżka
i Puszcza Borecka wg programów: EMEP, GAW/WMO i COMBINE/HELCOM 109
2.3. Badania chemizmu opadów atmosferycznych i depozycji zanieczyszczeń
do podłoża 110
2.4 Badania stanu warstwy ozonowej nad Polską oraz pomiary natężenia
promieniowania UV 111
3. Podsystem monitoringu jakości śródlądowych wód powierzchniowych 112
3.1 Badania i ocena jakości wód w rzekach 113
3.2 Badania i ocena stanu osadów wodnych rzek 115
3.3 Badania i ocena jakości wód w jeziorach 117
3.4 Badania i ocena stanu osadów wodnych jezior 118
4. Podsystem monitoringu jakości śródlądowych wód podziemnych 120
5. Podsystem monitoringu jakości Morza Bałtyckiego 122
6. Podsystem monitoringu jakości gleby i ziemi 125
6.1 Badania i ocena jakości gleb użytkowanych rolniczo. 125
6.2 Identyfikacja terenów, na których wystąpiło przekroczenie standardów jakości
gleb i ziemi. 126
7. Podsystem monitoringu hałasu 126
7.1 Hałas przemysłowy 127
7.2 Hałas drogowy 128
8. Podsystem monitoringu pól elektromagnetycznych (PEM) 129
9. Podsystem monitoringu promieniowania jonizującego 130
9.1 Wykonywanie pomiarów w sieci wczesnego wykrywania skażeń
promieniotwórczych 130
9.2 Monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych 131
10. Podsystem monitoringu lasów 131
11. Podsystem monitoringu przyrody 133
11.1 Monitoring ekosystemów lądowych 133
12. Podsystem - Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego 136
13. Podsystem odpady. 138
V. Działalność laboratoryjna
VI. Informowanie o stanie środowiska, wybrane problemy współdziałania
organów inspekcji z innymi organami administracji publicznej oraz
funduszami ochrony środowiska
1. Informowanie o stanie środowiska 147
2. Współpraca WIOŚ z samorządem terytorialnym. 151
2. Współpraca organów Inspekcji z funduszami ochrony środowiska i
gospodarki wodnej 152
4. Udział przedstawicieli IOŚ w innych przedsięwzięciach 152
4.1 Centrum Najlepszych Dostępnych Technik 152
4.2 "Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych
na terytorium Polski". 152
4.3 Program Wieloletni pod nazwą "Zagospodarowanie przejętego mienia
i rekultywacja terenów zdegradowanych przez wojska Federacji Rosyjskiej" 153
VII. Współpraca z zagranicą
1. Udział Inspekcji Ochrony Środowiska w procesach integracyjnych z
Unią Europejską. 155
1.1 Współpraca z Europejską Agencją Środowiska. 155
1.2 Współpraca w ramach sieci IMPEL 157
2. Udział Inspekcji w wypełnianiu zadań wynikających dla Polski z Konwencji
i umów międzynarodowych. 159
2.1. Konwencja Helsińska o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza
Bałtyckiego. 159
2.2. Konwencja Bazylejska o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych 161
2.3 Konwencja EKG o transgranicznych skutkach awarii przemysłowych. 161
2.4. Konwencja w sprawie transgranicznego zanieczyszczenia powietrza na
dalekie odległości. 162
2.5. Konwencja o ochronie i użytkowaniu cieków transgranicznych
i jezior międzynarodowych 162
2.6 Konwencja Wiedeńska o ochronie warstwy ozonowej 163
2.7 Udział w pracach OECD 164
3. Współpraca IOŚ z bliźniaczymi instytucjami ochrony środowiska 165
3.1 Kontrola 165
3.2. Monitoring na wodach granicznych 166
3.3 Przeciwdziałanie poważnym awariom 169
3.4. Współpraca dwustronna w zakresie polityki odorowej 171
4. Międzynarodowa Komisja Ochrony Odry przed Zanieczyszczeniem 171
VIII. Zagadnienia prawne, ekonomiczne i organizacyjne
1. Udział w pracach legislacyjnych 173
2. Ważniejsze opracowania przedkładane przez GIOŚ organom zwierzchnim 176
3. Opracowania programujące pracę organów Inspekcji Ochrony Środowiska 177
4. Porozumienia z innymi organami kontroli 178
5. Narady wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska 179
6. Działalność szkoleniowa Inspekcji Ochrony Środowiska 180
7. Zagadnienia ekonomiczno-kadrowe 181
IX. Podsumowanie