|
10.
|
Charakterystyka odnowienia naturalnego
Jadwiga Małachowska
W 2019 roku przeprowadzono kolejną ocenę
występowania odnowienia naturalnego na 148
SPO II rzędu. Jest to już piąty cykl badań
tego komponentu szaty roślinnej.
Wcześniejsze obserwacje były prowadzone w
latach: 1998/1999, 2003, 2008 i 2013.
Oceniano skład gatunkowy, ilościowość, wiek
oraz żywotność poszczególnych kategorii
odnowienia naturalnego (nalotu, młodszego
podrostu i starszego podrostu) oraz
podsadzenia.
Analizę zmian w poszczególnych kategoriach
odnowienia naturalnego przeprowadzono w
układzie gatunku panującego w drzewostanie.
Gatunki drzew występujących w odnowieniu
naturalnym pogrupowano zgodnie z systematyką
botaniczną.
W kolejnych latach badań (1998/99, 2003,
2008, 2013 i 2019) odnowienie naturalne w
postaci nalotu notowano na 93% do 98%
monitorowanych powierzchni, młodszego
podrostu – na 67% do 82% powierzchni,
starszego podrostu – na 53% do 77%
powierzchni, a podsadzeń – na 9% do 20%
powierzchni. W miarę upływu czasu w
kolejnych cyklach badań udział powierzchni z
nalotem, młodszym podrostem i starszym
podrostem wzrastał, natomiast udział
powierzchni z podsadzeniami malał.
W 2019 r. na monitorowanych powierzchniach
zanotowano ogółem 14 grup gatunków
drzewiastych w warstwie nalotu.
Na największej liczbie powierzchni (113)
występował dąb, dość często były obecne
brzoza, sosna, świerk, buk i klon (na co
najmniej 30 powierzchniach), rzadko
występowały grab, jodła, lipa, jesion i
osika (od 14 do 27 powierzchni),
sporadycznie pojawiały się – wiąz, modrzew i
olsza (tab. 8).
Średnia ilościowość nalotu wahała się od 0,1
dla modrzewia do 0,5 dla olszy. Średni wiek
nalotu (liczony w latach) zawierał się w
przedziale od 2,5 dla sosny do 5,0 dla
olszy.
Wskaźnik żywotności wahał się od 2,1 dla
osiki i jesionu (najwyższa żywotność);
poprzez 2,2–2,4 dla modrzewia, sosny,
brzozy, jodły, klonu, buka; 2,5 dla grabu i
świerka; 2,6–2,8 dla lipy, dębu i wiązu do
3,0 dla olszy (najniższa żywotność).
W młodszym podroście w 2019 r.
zanotowano ogółem na powierzchniach 14 grup
gatunków drzewiastych.
Na największej liczbie powierzchni (71) występował dąb, dość często były
obecne brzoza, świerk, buk, klon i grab (od
24 do 51 powierzchni), rzadko występowały
sosna, jodła, lipa i osika (od 12 do 17
powierzchni), sporadycznie pojawiały się –
wiąz, jesion, olsza i modrzew
(tab. 8).
|
Tabela
8.
Średnie wartości parametrów
odnowienia naturalnego na SPO II rz.
w 2019 r.
|
Grupy gatunków drzew
|
Nalot |
Młodszy podrost |
Starszy podrost |
|
Liczba powie-rzchni |
Ilość |
Wiek |
Żywo-tność |
Liczba powie-rzchni |
Liczba |
Wiek |
Żywo-tność |
Liczba powie-rzchni |
Liczba |
Wiek |
Żywo-tność |
|
Sosna |
56 |
0,2 |
2,5 |
2,3 |
13 |
9,1 |
8,9 |
3,0 |
7 |
2,1 |
17,9 |
2,6 |
|
Świerk |
37 |
0,4 |
4,7 |
2,5 |
35 |
38,9 |
12,0 |
2,9 |
39 |
24,3 |
19,7 |
2,7 |
|
Jodła |
20 |
0,4 |
4,9 |
2,3 |
17 |
11,0 |
12,4 |
2,7 |
15 |
26,3 |
18,2 |
2,3 |
|
Modrzew |
5 |
0,1 |
3,6 |
2,2 |
3 |
1,3 |
10,8 |
2,3 |
2 |
14,0 |
9,1 |
1,7 |
|
Buk |
42 |
0,3 |
4,3 |
2,4 |
39 |
29,5 |
10,5 |
2,7 |
43 |
18,5 |
17,8 |
2,2 |
|
Dąb |
113 |
0,3 |
3,9 |
2,7 |
71 |
12,8 |
11,2 |
3,2 |
60 |
10,1 |
18,9 |
2,8 |
|
Brzoza |
61 |
0,3 |
3,3 |
2,3 |
51 |
8,5 |
7,7 |
2,7 |
43 |
9,5 |
14,8 |
2,3 |
|
Olsza |
1 |
0,5 |
5,0 |
3,0 |
2 |
1,5 |
13,5 |
3,0 |
0 |
- |
- |
- |
|
Grab |
27 |
0,2 |
3,5 |
2,5 |
24 |
17,4 |
8,8 |
2,8 |
19 |
22,1 |
16,2 |
2,4 |
|
Jesion |
14 |
0,2 |
3,6 |
2,1 |
6 |
32,0 |
7,6 |
2,4 |
5 |
3,6 |
9,4 |
1,6 |
|
Klon |
31 |
0,2 |
3,0 |
2,4 |
26 |
16,7 |
7,1 |
2,7 |
19 |
14,9 |
14,0 |
2,2 |
|
Lipa |
15 |
0,3 |
4,0 |
2,6 |
14 |
6,9 |
9,0 |
2,7 |
11 |
7,8 |
16,6 |
2,5 |
|
Wiąz |
9 |
0,2 |
4,4 |
2,8 |
9 |
14,2 |
6,4 |
2,5 |
6 |
18,5 |
16,3 |
2,7 |
|
Osika |
14 |
0,2 |
3,0 |
2,1 |
12 |
4,4 |
5,2 |
2,3 |
4 |
1,8 |
9,8 |
2,3 |
|
Najwyższą średnią liczebnością (38,9
sztuk/powierzchnię) w młodszym podroście
charakteryzował się świerk, wysoką – buk i
jesion (29,5 i 32 szt.), nielicznie
pojawiały się grab, klon, wiąz, dąb i jodła
(od 11,0 do 17,4 szt.), sporadycznie –
pozostałe gatunki.
Średni wiek młodszego podrostu
(liczony w latach) zawierał się w przedziale
od 5,2 dla sosny do 13,5 dla olszy.
Wskaźnik żywotności wahał się od 2,3 dla
osiki i modrzewia (najwyższa żywotność);
poprzez 2,4–2,7 dla brzozy, jodły, klonu,
buka, jesionu, lipy i wiązu; 2,8-2,9 dla
grabu i świerka; 3,0 dla sosny i olszy do
3,2 dla dębu (najniższa żywotność).
W starszym podroście w 2019 r.
zanotowano ogółem na powierzchniach 13 grup
gatunków drzewiastych.
Na największej
liczbie powierzchni (60)
występował dąb, dość często były obecne
buk, brzoza i świerk
(od 39 do 43 powierzchni), rzadko
występowały grab, klon, jodła i lipa
(od 11 do 19
powierzchni), sporadycznie pojawiały się –
sosna, wiąż, jesion, osika, i modrzew
(tab. 8).
Najwyższą średnią liczebnością (26,3
sztuk/powierzchnię) w starszym podroście
charakteryzowała się jodła, wysoką – świerk,
grab, buk i wiąz (od 18,5 do 24,3 szt.),
nielicznie pojawiały się modrzew, dąb i klon
(od 10,1 do 14,9 szt.), sporadycznie –
brzoza, lipa, jesion, sosna i osika.
Średni wiek
starszego podrostu
(liczony w latach) zawierał się w przedziale
od 9,1 dla modrzewia do 19,7 dla świerka.
Wskaźnik żywotności wahał się od 1,6
dla jesionu (najwyższa żywotność); poprzez
1,7 dla modrzewia; 2,2-2,4 dla jodły,
brzozy, buka, grabu, klonu, i osiki; 2,5-2,7
dla sosny, świerka, lipy i wiązu; do 2,8 dla
dębu (najniższa żywotność).
Podsadzenia
nie zaliczają się do odnowienia naturalnego,
ale charakteryzują ogólne warunki odnowienia
drzewostanów. W 2019 r. w podsadzeniach
zanotowano ogółem na powierzchniach 6 grup
gatunków drzewiastych.
Na 5
powierzchniach
występowały dąb i jodła, na 4 – buk, na 3 –
świerk, na pojedynczych – sosna i lipa.
Najwyższą średnią liczebnością (42,4
sztuk/powierzchnię) w podsadzeniach
charakteryzował się dąb, wysoką – świerk
(23,3 szt.), sporadycznie pojawiały się –
jodła, buk, sosna i lipa.
Średni wiek
podsadzeń (liczony
w latach) zawierał się w przedziale od 9,6
dla jodły do 28,0 dla sosny. Wskaźnik
żywotności wahał się od 2,2 dla jodły
(najwyższa żywotność) do 3,4 dla dębu
(najniższa żywotność).
W 2019 r. na monitorowanych powierzchniach w
warstwie nalotu na największej liczbie
powierzchni (113) występował dąb, często
były obecne brzoza, sosna, świerk, buk i
klon (na ponad 30 powierzchniach). Średni
wiek nalotu (liczony w latach) zawierał się
w przedziale od 2,5 dla sosny do 5,0 dla
olszy. Wskaźnik żywotności wahał się od 2,1
dla osiki i jesionu do 3,0 dla olszy.
W młodszym podroście na największej liczbie
powierzchni (71) występował dąb, często były
obecne brzoza, świerk, buk, klon i grab (na
ponad 20 powierzchniach). Średni wiek
młodszego podrostu zawierał się w przedziale
od 5,2 dla sosny do 13,5 dla olszy. Wskaźnik
żywotności wahał się od 2,3 dla osiki i
modrzewia do 3,2 dla dębu.
W starszym podroście na największej liczbie
powierzchni (60) występował dąb, często były
obecne buk, brzoza i świerk (na ponad 35
powierzchniach). Średni wiek starszego
podrostu zawierał się w przedziale od 9,1
dla modrzewia do 19,7 dla świerka. Wskaźnik
żywotności wahał się od 1,6 dla jesionu i
modrzewia do 2,8 dla dębu.
|
